Fysiek domein

We voorkomen gezondheidsrisico’s door verontreiniging van bodem,  grondwater, lucht, geluid of externe veiligheid

Doel 7.3.4 Voorkomen gezondheidsrisico's | Begroting 2024

Omgevingsdienst IJsselland
De Omgevingsdienst IJsselland heeft in 2024 de gemaakte afspraken met de deelnemers over vergunningverlening, toezicht en handhaving en advies grotendeels uitgevoerd en zo effectief bijgedragen aan een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving.

Bodem- en grondwaterkwaliteit
In 2024 hebben we het Omgevingsprogramma Bodem en Ondergrond afgerond. Dit omgevingsprogramma is bestuurlijk vastgesteld als kader voor de komende 5 jaar (2025-2029). Hiermee is het gebiedsgericht grondwaterbeheer passend gemaakt binnen de nieuwe Omgevingswet.  

In het nieuwe omgevingsprogramma benutten we de mogelijkheid om breder te kijken naar de bodem.
We hebben vanuit bodem en ondergrond actief bijgedragen aan de maatschappelijke opgaves als ruimtelijke ontwikkeling, klimaatadaptatie en energietransitie. Hierbij is de aandacht voor en verbetering van de kwaliteit van het grondwater een belangrijk uitgangspunt geweest.

Luchtkwaliteit, Externe veiligheid en Geluid

• In Zwolle voldoen we voor luchtkwaliteit aan de wettelijke normen.
• Zwolle heeft het voornemen om in 2025 het Schone Lucht Akkoord te ondertekenen.
• Wat betreft externe veiligheid voldoen we in Zwolle aan de basisveiligheid. De wettelijke veiligheidsnormen worden nergens overschreden.
• Risico’s in ontwikkelgebieden zijn in 2024 verantwoord conform het gebiedsgerichte EV-beleid.
• Voor geluid is in 2024 met name gekeken naar de effecten van het van kracht worden van de Omgevingswet: welke kaders zijn nodig om een gezonde leefomgeving te kunnen borgen. Daarnaast is een start gemaakt met de actualisatie van het Actieplan Geluid. Dit is een verplicht omgevingsprogramma onder de Omgevingswet. Het Actieplan Geluid zal in 2025 worden vastgesteld.

Omgevingsdienst IJsselland

• De Omgevingsdienst IJsselland heeft in 2024 in totaal 97,8%  van de afspraken uitgevoerd die met de deelnemers over vergunningverlening, toezicht en handhaving en advies zijn gemaakt (de afspraken uitgedrukt in uren per deelnemer). Aan een aantal deelnemers besteedde de Omgevingsdienst IJsselland meer uren dan gepland. Een verklaring hiervoor is het feit dat een deel van de werkvoorraad wordt bepaald door een vraag gestuurd aanbod. Als gevolg daarvan haalde de Omgevingsdienst IJsselland niet bij alle deelnemers 100% van de geplande uren. Aan Zwolle is 93,4%  van de afgesproken uren besteed.  De verdere inhoudelijke verantwoording over de inzet van de Omgevingsdienst IJsselland vindt plaats bij het aanbieden van het jaarverslag en de jaarrekening van de Omgevingsdienst IJsselland (medio tweede kwartaal).
• Bij de omschrijving activiteiten wordt gerefereerd aan het afgesproken takenpakket zoals staat beschreven in het op 9 februari 2017 vastgestelde convenant  tussen de deelnemende partners en de OD. Dat was de situatie bij de start van 2024. Op 2 juli 2024 heeft het college de gewijzigde Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst IJsselland (2024) vastgesteld, met als Bijlage ‘Basistaken Omgevingsdienst IJsselland’. In de wijziging van de regeling is rekening gehouden met de gewijzigde Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr), de Omgevingswet (Ow) en de voorgenomen wijziging van de Archiefwet.
• Daarnaast heeft het college op 23 april 2024 het geactualiseerde Regionaal uniform beleid voor de uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving milieutaken Omgevingsdienst IJsselland vastgesteld. Tegelijkertijd is ook de ‘Beleidsregel Handhavingsstrategie Omgevingsrecht gemeente Zwolle, taken Omgevingsdienst’ vastgesteld. Met dit beleidsplan en de beleidsregel geven de colleges van de deelnemers hun ambities en prioriteiten mee aan de Omgevingsdienst IJsselland die in goede samenwerking met de deelnemers voor de uitvoering zorgt. Dit geeft sturing aan het VTH-uitvoeringsprogramma (2025 en verder) en de uitvoering wordt verantwoord in het VTH-jaarverslag. Mede door de inwerkingtreding van de Omgevingswet was het nodig om een nieuw en actueel beleidsplan milieutaken en een handhavingsstrategie taken Omgevingsdienst vast te stellen.

Bodem- en grondwaterkwaliteit
In 2024 hebben we het Gebiedsbeheerplan Zwolle Centraal geactualiseerd tot een grondwaterkwaliteitsplan, als onderdeel van het Programma Bodem en Ondergrond.

In 2024 hebben we nog gewerkt vanuit de Uitvoeringsagenda bodem en ondergrond 2020-2024. De volgende activiteiten hebben we uitgevoerd:

• we hebben de monitoring van de grondwaterkwaliteit verder vormgegeven. Dat hebben we gedaan rond de drinkwaterwinning Engelse Werk en ook in en rond het centrumgebied van Zwolle;

• we hebben met een specifieke uitkering (SPUK) vanuit het Rijk onderzoek gedaan naar zeer zorgwekkende stoffen in het grondwater. Ook hebben we met SPUK-geld onderzoek gedaan naar pfas in het kader van grondverzet;
• Met onze waterketenpartners (Vitens, Waterschap en provincie) hebben we een pilot over kennisuitwisseling rond zeer zorgwekkende stoffen uitgevoerd.

We zoeken bij onze activiteiten waar mogelijk aansluiting bij actuele ruimtelijke ontwikkelingen. Enkele voorbeelden zijn:

• we zijn gestart met saneringsplan Noordereiland voor de aanpak van bodem en grondwaterkwaliteit;
• we hebben voorbereidende onderzoeken uitgevoerd voor de verplaatsing van het helofytenfilter in de Spoorzone;
• op de PSP-locatie hebben we een natuurlijke grondwatersanering door middel van bomen en helofyten gestart.

Luchtkwaliteit, Externe veiligheid en Geluid

• Voor het thema luchtkwaliteit zijn we in 2024 gestart met een informatiecampagne houtstook. Deze campagne evalueren we in 2025.
• Voor externe veiligheid zijn we in 2024 gestart met een beleidsevaluatie. Hierin kijken we onder meer naar de gevolgen van het van kracht worden van de Omgevingswet. Op basis van de uitkomsten van de evaluatie bereiden wij een beleidsactualisatie voor.
• Voor geluid zijn we gestart met het actualiseren van de beleidsregels. Deze beleidsregels gaan over hoe omgegaan kan worden met nieuwbouw op locaties waar niet voldaan kan worden aan de grenswaarden. Dit werken wij in 2025 verder uit.

Actieplan/Omgevingsprogramma Geluid

• Het Actieplan Geluid is een verplicht programma onder de nieuwe Omgevingswet. Deze is in 2024 nog niet vastgesteld. Dit gebeurt in 2025. Op basis van het nieuwe Actieplan zal voor de begroting 2026 een nieuwe financiële constructie worden ingeregeld.

Lelystad Airport

• Door de beslissing om de luchthaven vooralsnog niet in gebruik te nemen en er geen zicht is op een ander besluit, zijn de werkzaamheden in 2024 afgerond.  

Uitvoeringsagenda Bodem en ondergrond
De activiteiten binnen de uitvoeringsagenda Bodem en Ondergrond worden voor het grootste deel gedekt uit gereserveerde middelen. Jaarlijks is een budget van € 500.000 beschikbaar voor de uitvoering van het GebiedsBeheerPlan Zwolle-Centraal (GBP) vanuit de reserve GBP. Voor de activiteiten DecentralisatieUitkeringBodem (DUB) is jaarlijks € 145.000 beschikbaar vanuit de reserve nutvw-fysiek. De kosten fluctueren jaarlijks en worden via de reserves geëgaliseerd.
In 2024 waren de lasten € 256.000 lager en de baten € 4.000 lager. Hierdoor is uit de reserve GBP € 200.000 minder onttrokken en uit de reserve nutvw-fysiek € 52.000 minder. Per saldo heeft de uitvoeringsagenda Bodem en Ondergrond een resultaat van €0. De middelen in de reserves worden ingezet voor de kosten van het omgevingsprogramma Bodem en Ondergrond 2025-2029.

Geluid, Lucht en Externe veiligheid
De lasten voor deze activiteiten zijn € 61.000 lager, met name omdat de activiteiten Schone Lucht Akkoord voorlopig zijn doorgeschoven. Daardoor is er eveneens € 50.000 minder onttrokken uit de reserve nutvw-fysiek. Voor Houtstook en onderzoek Externe veilighied lopen de kosten over het jaar heen. Hierdoor is er € 25.000 meer gestort in de reserve nutvw-fysiek dan begroot. Het nadelig saldo van €13.000 wordt veroorzaakt door inhuur van extra capaciteit.

Geluidsanering

Airport Lelystad

Bovenstaand overzicht laat zien dat er in 2024 geen kredieten binnen dit doel zijn afgesloten of dat er financiële afwijkingen zijn.