Fysiek domein

We versterken de sociale veiligheid door het voorkomen en tegengaan van criminaliteit, overlast en gevoelens die daarmee samenhangen

Doel 7.2.1 Sociale veiligheid | Begroting 2024

In 2024 hebben we gewerkt aan de thema’s in de Strategische Veiligheidsagenda en aan de reguliere veiligheidstaken. Er is veel inzet geweest om onveiligheid tegen te gaan en waar nodig de openbare orde te herstellen. In de activiteiten lichten wij dit toe.

In 2024 hebben we gewerkt aan de thema’s in de Strategische Veiligheidsagenda en aan de reguliere veiligheidstaken. Hier rapporteren we de bijzonderheden van het afgelopen jaar.

Openbare orde

• De openbare orde werd regelmatig verstoord. Soms waren dit kleine incidenten, maar er waren ook grote incidenten. Samen met veiligheidsdiensten hebben we geprobeerd verstoringen te voorkomen of te beheersen. Niet alle incidenten konden worden voorkomen. We hebben te maken gehad met impactvolle schiet- en steekpartijen met, in sommige gevallen, een dodelijke afloop, brandstichtingen en explosies. We hebben samen met partners snel gereageerd en maatregelen genomen om herhaling te voorkomen. We waren ook aanwezig in de wijken om te luisteren en zorgen te delen.
• We hebben demonstraties mogelijk gemaakt door afspraken te maken met organisatoren en betrokkenen. Waar nodig hebben we regels opgelegd om verkeer en gezondheid te beschermen en wanorde te voorkomen. We hebben handhavend opgetreden tegen overtredingen die het veiligheidsgevoel van bewoners en ondernemers in Zwolle aantasten.
• Bij drugshandel in de openbare ruimte of vanuit panden zijn boetes opgelegd. Ook hebben we maatregelen genomen tegen illegale prostitutie en inbraken.
• Daarnaast werden overlastgevers aangepakt met verwijderingsbevelen of gebiedsverboden om de rust te herstellen. Deze aanpak maakt deel uit van een breder pakket aan maatregelen en interventies, inclusief voorlichting en waarschuwingen.

Voetbal

• We voerden regie op het veilig laten verlopen van de voetbalwedstrijden van PEC Zwolle. Identity Based Acess is als voorschrift opgenomen in de vergunning.  We bleven daarnaast vasthouden aan de persoonsgerichte aanpak om supportersgeweld tegen te gaan. Dit deden we samen met PEC Zwolle, de politie, het openbaar ministerie en Travers.  

Evenementen

• We voerden regie op het veilig laten verlopen van grootschalige evenementen in Zwolle. We zijn begonnen met een professionaliseringsslag bij carnaval en hebben daarvoor de eerste afspraken gemaakt met het Zwolle Fonds en met De Eileuvers. Verder zijn de grote terugkerende evenementen zoals Kingdance, Bevrijdingsfestival D4L, de Oranjedagen, de Zwolse Halve Marathon en straatfestival zonder grote incidenten verlopen. Als klap op de vuurpijl was Serious Request in de week voor kerst een succes. We hebben die week voor wat betreft crowdmanagement een paar keer succesvol bijgestuurd, waardoor het evenement die week veilig is verlopen.

Zorg en veiligheid

• We werkten aan een lokale agenda zorg en veiligheid die als doel heeft om meer samenhang te creëren op het snijvlak van zorg en veiligheid en waarin een aantal dingen centraal staan. Zo willen we breder kijken naar een vraag/situatie, zowel op de persoon zelf als op zijn omgeving (systemisch). We zijn ook gestart met het zogeheten Triage op straat. Hierbij werkten hulpverleners van Team VIA en Dimence en Tactus samen met de politie bij meldingen van verward gedrag. Dit biedt de politie meer handelingsopties en vermindert de kans op herhaalde meldingen. We hebben tot slot ook gewerkt aan het versterken van de aanpak van multi-problematiek door middel van de Aanpak Voorkomen Escalatie.

Digitale veiligheid

• Het afgelopen jaar is vanuit de gemeente met name ingezet op het investeren in onze eigen gemeentelijke digitale basis door tijdig de juiste beveiligingsmaatregelen te nemen en lering te trekken uit incidenten. De basis voor onze Digitale veiligheid wordt mede gelegd in de mate van het voldoen aan wet- en regelgeving, zoals de Baseline Informatiebeveiliging Overheid, de AVG en de Wet Politiegegevens. We hebben onze regionale samenwerking uitgebreid met het Cybercrimeteam Politie Oost Nederland, Saxion Hogeschool en Windesheim.  
• Er is een grote cyberoefening georganiseerd, de Cyber- ketenoefening “Blue Fingerprint” in samenwerking met SSC Ons en het Cybercrimeteam Politie Oost Nederland.  Daarnaast hebben we geïnvesteerd in het versterken van de weerbaarheid van ondernemers.    
• We hebben het ‘Uitvoeringsplan Cyberbeveiliging’ gemaakt waarmee de komende jaren de implementatie van de Cyberbeveiligingswet, NIS-2 en BIO-2 gaat plaatsvinden. Hiermee komen we verder in control ten aanzien van Cybersecurity en wordt ook een verbinding gemaakt om de bedrijfscontinuïteit van onze (kritische) processen te waarborgen.

Drugs

• We hebben ingezet op bewustwording in het kader van ondermijnende (drugs)criminaliteit. Binnen het keurmerk veilig ondernemen verband hebben we in 2024 de ondermijningscontainer en ondermijningsset ingezet voor ondernemers in de Binnenstad en het bedrijventerrein Marslanden. Hierbij werden ondernemers voorgelicht over welke materialen nodig zijn bij het vervaardigen van (soft/hard) drugs, zijn ze op de gevaarsetting voorgelicht en is ook het handelingsperspectief aanbod gekomen. Hier zijn in totaal ongeveer 150-200 ondernemers voorgelicht.  Daarnaast zijn ruim 200 ondernemers (in de wijken Dieze en Assendorp) bezocht in het kader van bewustwording.  Deze bezoeken zetten we voort in 2025.
• We hebben opnieuw een rioolwateronderzoek laten uitvoeren. Meest opvallende uitkomst is dat het MMC-gebruik ten opzichte van 2022 spectaculair is gedaald. De consumptie van overige drugs (amfetamine/MDMA/Cannabis) is vergelijkbaar met de uitkomsten va het rioolwateronderzoek van 2022.  Op basis van het hoge gemeten gebruik van 3MMC  in 2022 in vergelijking met soortgelijke steden én omdat we niet goed wisten wie de gebruikersgroep is, is er ook in 2024 in opdracht van de gemeente veldonderzoek (QuickScan) uitgevoerd. Het rapport en de aanbevelingen (die met name liggen op het gebied van primaire preventie/verslavingszorg/deskundigheidsbevordering professionals) uit dit rapport zijn met partners besproken. In 2025 bepalen we de koers waar we de accenten willen leggen op de aanbevelingen uit het rapport.

Jeugd en veiligheid

• Het thema Jeugd en veiligheid kreeg veel aandacht in 2024, zowel in de uitvoering als bestuurlijk via onder andere het Programma Preventie met Gezag. Dit landelijke programma van het ministerie van Justitie en Veiligheid geeft een financiële impuls voor 2024-2027, gericht op het voorkomen van jeugdcriminaliteit. In juli 2024 is deze financiële impuls toegekend. We hebben meetbare doelen en indicatoren gerealiseerd die we gebruiken om onder andere de voortgang van het programma Preventie met Gezag te monitoren.
• We werkten samen met het Openbaar Ministerie en andere strafrechtpartners om het gemeentelijk veld te verbinden met de jeugdstrafrechtketen door middel van de pilot Veilig in en om school (VIOS). We startten VIOS op drie scholen in Zwolle en gebruikten verschillende tools om bewustwording te creëren over ondermijnende criminaliteit.
• We verleenden projectsubsidie voor het traject Groene Draad. De Groene Draad heeft tot doel Zwolse jongeren tussen de 12 en 23 jaar een breder perspectief te bieden op hun leefwereld en hun zelfwaarde te vergroten door middel van creatief ondernemerschap en het ontwikkelen van producten en/of diensten.  
• We begonnen daarnaast met Halt Preventief en Kansrijk maatwerktrajecten om risicovol gedrag en schoolverzuim vroegtijdig te stoppen en zwaardere criminaliteit te voorkomen. Tot slot zetten we vroegsignaleringstafels op om meer preventief te kunnen signaleren. We legden de basis voor een contextgericht aanpak door te starten met procesregie voor casuïstiek en groepsaanpak van de zogeheten 2% criminele jongeren. Deze lijnen worden in 2025 voortgezet.

Polarisatie en extremisme

• Het afgelopen jaar hebben we ingezet op verbreding van kennis op het dit gebied, met name gericht op rechts-extremisme en soevereiniteit. We hebben daarnaast geïnvesteerd in het vormgeven van een werkproces van melding tot persoonsgebonden aanpak. De aanpak loopt via het Zorg- en Veiligheidshuis (weegploeg en casustafel) en is een belangrijk instrument in onze aanpak.    
• De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft in 2024 een fenomeenanalyse extremisme uitgevoerd in de regio IJsselland. De rapportage wordt begin 2025 gepubliceerd.

Datagedreven werken

• Datagedreven werken is een belangrijk onderdeel van het werken aan een Veilig Zwolle. We hebben aan de hand van data inzicht gecreëerd in trends en ontwikkelingen, dit hebben we ingezet voor veiligheidsbeelden en het Handhavingsuitvoering programma Toezicht openbare ruimte. Er is een brancheanalyse ondermijning uitgevoerd. Deze analyse is ingezet voor bedrijfsbezoeken in relatie tot het creëren van bewustwording. Er is daarnaast een dashboard ontwikkeld om inzicht te genereren in het aantal meldingen ondermijning en opvolging daarvan.   

De lasten laten een voordelig saldo zien van 313.000.  De baten een nadelig saldo van 8.000 Omdat er 80.000 meer wordt gestort en € 123.000 minder wordt onttrokken uit de reserves ontstaat een totaal saldo op dit doel van afgerond € 101.000.                                       
Het voordelig saldo op de lasten kan met name worden verklaard door de nog niet volledig uitgegeven incidentele middelen voor ondermijning en jihadisme voor € 123.000 . Dit saldo is ook niet onttrokken  uit de reserve. Daarnaast is er een voordeel ontstaan door een te hoge indexering van € 56.000.  De procesreggiseur, waarvoor voor 2 jaar incidentele middelen zijn vrijgemaakt,  is later in 2024 begonnen. Hierdoor wordt er € 67.0000 doorgeschoven naar volgend jaar, middels een toevoeging aan de reserve. De incidentele middelen die dit jaar zijn overgebleven voor Zwolle Vuurwerkvrij ad € 13.000 worden toegevoegd aan de projectmiddelen Zwolle Vuurwerkvrij middels een toevoeging aan de reserve.                      

Infra camera's binnenstad

Preventie met gezag

Zwolle vuurwerkvrij

Bovenstaand overzicht laat zien dat er in 2024 geen kredieten binnen dit doel zijn afgesloten of dat er financiële afwijkingen zijn.